Politieke ambtsdragers, van burgemeesters tot Statenleden, ervaren steeds vaker agressie, vooral in de vorm van bedreigingen, intimidatie en verbale agressie, zoals blijkt uit de Monitor Agressie en Intimidatie 2024. Het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur heeft een onderzoek laten uitvoeren door Invior om inzicht te krijgen in de ervaringen van raadsleden, wethouders, burgemeesters en Statenleden van de geboden ondersteuning en de gewenste verbeteringen.
Reactie op agressie en intimidatie
Burgemeesters ondernemen vaker actie zoals het doen van aangifte of melden van de situatie. Van de burgemeesters die agressie hebben ervaren, heeft bijna iedereen (94%) hier iets mee gedaan. In vergelijking blijft de reactie bij andere ambtsdragers lager: 73% van de wethouders, 68% van de raadsleden en slechts 51% van de Statenleden reageren op agressie. De meeste ambtsdragers kiezen ervoor om de agressie te melden of te registreren, maar verdere stappen, zoals aangifte doen, een stopgesprek, een telefoongesprek met de veroorzaker of persoonlijke ondersteuning bij het doen van aangifte worden minder vaak genomen.
Ondersteuning
Politieke ambtsdragers die te maken hebben gehad met agressie geven aan dat ze vooral steun ontvangen van collega’s en de griffie. Familie of het gezin en de politieke partij zijn ook van waarde om de ervaren agressie te verwerken door ervaringen uit te wisselen, advies te ontvangen of door een luisterend oor te vinden. Ook wordt steun ervaren van het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur. Relatief minder vaak wordt er gebruik gemaakt van de diensten van politie, ambtelijke ondersteuning, vertrouwenspersonen of professionals zoals een huisarts of psycholoog. Er is echter ook behoefte aan meer gestructureerde steun, zoals trainingen in weerbaarheid en het omgaan met agressie, en nazorg na incidenten.
Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur
Onder Statenleden is ruim de helft (53%) bekend met het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur. De bekendheid van het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur is het grootst onder burgemeesters (93%). Het Ondersteuningsteam wordt gevormd door de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, Nederlands Genootschap van Burgemeesters, Wethoudersvereniging, Statenlidnu en de Vereniging van Griffiers.
Gewenste verbeteringen
Er is een duidelijke vraag naar verbeteringen in de ondersteuning voor politieke ambtsdragers. De belangrijkste wensen zijn:
- Advisering en een luisterend oor na agressie-incidenten.
- Ondersteuning bij het doen van aangifte.
- Delen van ervaringen en bevorderen van onderlinge gesprekken om elkaar te ondersteunen.
- Jaarlijkse trainingen in weerbaarheid en hoe om te gaan met agressie.
Daarnaast wordt er gepleit voor meer aandacht voor preventie, duidelijke agressieprotocollen en beter contact met politie en het Openbaar Ministerie. Ook wordt er opgeroepen tot strengere straffen voor agressie-incidenten en een snellere opvolging van incidenten.
Aandacht binnen organisaties voor het melden van agressie
Verder is er behoefte aan duidelijke communicatie en procedures voor het melden van agressie. Zo kan duidelijkheid worden geschapen over wie er benadert moet worden en hoe te handelen na een incident. Burgemeesters geven aan dat er vaak agressie- en meldingsprotocollen zijn binnen hun gemeente, en dat er structureel aandacht wordt besteed aan het bespreekbaar maken van agressie, geweld en het organiseren van weerbaarheidstrainingen. Wethouders en raadsleden melden daarentegen dat er vaker reactief wordt gehandeld, en veel wethouders, raadsleden en Statenleden geven aan niet te weten of er dergelijke protocollen of aandacht voor agressie is binnen hun organisaties.
Meer informatie
Het volledige rapport kunt u hieronder downloaden. Meer informatie over dit onderwerp kunt u op onze themapagina 'Agressie of intimidatie' vinden.