Vrouwelijke politici in gemeentes, provincies en waterschappen zijn significant vaker slachtoffer van online agressie en geweld dan hun mannelijke collega’s. Dat blijkt uit onderzoek van Atria en Ipsos I&O. De onderzoekers namen onder meer online verbale agressie (schelden, kleineren of discriminerende opmerkingen), bedreiging en intimidatie (via e-mail of sociale media) onder de loep.
Hoewel er de afgelopen jaren steeds meer aanwijzingen zijn dat vrouwen in de politiek onevenredig vaak geraakt worden door haat, agressie en geweld in online media, is dit in het eerste grootschalige onderzoek naar de aard, omvang en gevolgen van zulk geweld.
Online geweld
De afgelopen jaren zijn er steeds meer aanwijzingen dat vrouwen in de politiek onevenredig vaak geraakt worden door haat, agressie en geweld in online media. In opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken hebben onderzoeksbureau Atria en Ipsos I&O onderzoek gedaan naar online haat richting vrouwen. Om het probleem in kaart te brengen analyseerden Atria en Ipsos I&O de antwoorden op een enquête onder ruim 3.000 politieke ambtsdragers in het decentraal bestuur.
Gevoelige thema's
Rosalie Bedijn, bestuurslid van Statenlidnu en zelf lid van de Provinciale Staten Zuid-Holland, legt de nadruk op de politieke context van een politicus. Bedijn was eerder gemeenteraadslid, en ervaart een groot verschil in welke thema’s worden behandeld, en de mate waarin deze thema’s agressie en geweld uitlokken. Sinds enkele jaren behandelen de Provinciale Staten in Nederland thema’s die burgers van dichtbij raken. Bijvoorbeeld de stikstofcrisis, de woningbouw, of in Zuid-Holland de vervuiling door chemiebedrijf Chemours.
Toename online agressie
Bedijn ervaart een grote toename in media-aandacht voor de provinciale staten wanneer dit soort thema’s spelen, en een toename van online agressie en geweld gaat daarmee gepaard. Daar komt bij dat in de gemeenteraad, aldus Bedijn, de afstand tussen politicus en burger veel kleiner is dan in de staten. Burgers weten als het ware vaak waar het gemeenteraadslid woont. Een statenlid is anoniemer en op grotere afstand, en dit vergroot in de ervaring van Bedijn de kans dat agressie online wordt geuit.
Significant verschil
Uit het onderzoek blijkt dat 47% van de vrouwelijke decentrale politici online agressie of geweld heeft meegemaakt in de afgelopen 12 maanden, tegenover ruim 35% van de mannen. Het verschil is significant. En het blijft ook bestaan als er rekening wordt gehouden met andere verklarende factoren. Zoals de bestuurslaag waarin de politicus actief is of diens functie, politieke ervaring en politieke partij. Bijna een op de drie vrouwen geeft aan 3 of meer online incidenten te hebben meegemaakt in de afgelopen 12 maanden. Bij mannen is dat 22%.
Social media
Politici ervaren negatieve mentale en lichamelijke gevolgen van online agressie en geweld. Ruim één op de drie vrouwelijke politici geeft aan dat het meest recente incident hun socialemediagebruik beïnvloedt. Bij mannelijke collega’s is dat 27%. Ruim de helft van de vrouwelijke politici geeft aan dat het risico om in aanraking te komen met agressie en geweld invloed heeft op hun socialemediagebruik, ongeacht of zij zelf te maken hebben gehad met (online) haat. Bij mannen is dat 42%.
Eén op de tien
Een op de tien vrouwelijke politici heeft wel eens overwogen om te stoppen. Minister de Jonge van het ministerie van Binnenlandse Zaken vindt de conclusies verontrustend. “Ze onderstrepen de noodzaak om blijvend in te zetten op de weerbaarheid van in het bijzonder vrouwelijke politici.” Het ministerie gaat in gesprek met de belangenorganisaties van vrouwelijke volksvertegenwoordigers en andere partners om een steunpakket op maat samen te stellen en samen met het ministerie van JenV online interventies en handelingsperspectieven te ontwikkelen. Dit met als doel dat vrouwen en andere politici de benodigde bescherming krijgen en het politieke ambt aantrekkelijk blijft voor iedereen.
Meer informatie
- Kamerbrief over voortgang Programma Weerbaar Bestuur en Zicht op Ondermijning met daarin de reactie van minister De Jonge over dit thema.
- Rapport Bedreiging en bescherming: tussenevaluatie van de netwerkaanpak van het Netwerk Weerbaar Bestuur
- Onderzoeksrapport Ga aardappelen schillen of zoiets, onderzoek naar de omvang, aard en gevolgen van online agressie en geweld tegen vrouwelijke politici in Nederland
- Dossierpagina Agressie en Intimidatie.
Contact met Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur
Wanneer u te maken krijgt met agressie en intimidatie kunt u op elk moment van de dag contact opnemen met het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur. Het Ondersteuningsteam is telefonisch bereikbaar op 070-3738314. U komt dan in contact met een van de vertrouwenspersonen. Statenlidnu is onderdeel van het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur, dat zich bezighoudt met veiligheid van decentrale ambtsdragers.